Od 31 maja 2025 roku na terenie całej Polski obowiązuje nowe rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji dotyczące alarmów oraz komunikatów ostrzegawczych. Dokument ten porządkuje zasady ich ogłaszania, odwoływania i przekazywania, tak aby w całym kraju funkcjonowały one w jednolity sposób. Każdy mieszkaniec powinien wiedzieć, jak brzmi sygnał alarmowy i jak należy się zachować w przypadku jego ogłoszenia. Ważne jest także rozróżnienie codziennych dźwięków syren od tych, które faktycznie wzywają do reakcji.

Jak odróżnić sygnały alarmowe

Mieszkańcy powiatu kartuskiego w miejscowościach, gdzie swoje siedziby ma straż pożarna niemal codziennie słyszą sygnały alarmowe. Są to syreny uruchamiane w celu powiadomienia jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej o konieczności wyjazdu do akcji. W nowym rozporządzeniu wskazano, że taki sygnał składa się z trzykrotnie powtarzanego, narastającego i opadającego dźwięku, oddzielonego 30-sekundowymi przerwami i trwającego łącznie trzy minuty. Oznacza to, że dla mieszkańców nie jest to alarm cywilny, lecz wewnętrzny sygnał wzywający strażaków-ochotników. Nie wymaga on żadnej reakcji ze strony ludności.

Jakie alarmy są kierowane do mieszkańców?

Dla ludności cywilnej najważniejszy jest alarm ogłaszany w przypadku realnego zagrożenia. Jego podstawową formą jest modulowany dźwięk syreny trwający trzy minuty. Może on być również przekazywany słownie – przez system nagłośnienia w miastach, megafony czy media lokalne – w postaci komunikatu rozpoczynającego się od słów „Uwaga! Uwaga! Uwaga! Ogłaszam alarm…”. Dodatkowo przewidziano możliwość stosowania sygnałów wizualnych, takich jak żółty trójkąt równoboczny. Tego rodzaju alarm oznacza, że w danym miejscu wystąpiło poważne i bezpośrednie zagrożenie, np. powódź, awaria techniczna, skażenie chemiczne czy inna sytuacja stwarzająca ryzyko dla zdrowia i życia. Odwołanie alarmu następuje w podobny sposób – przez trzyminutowy, ciągły dźwięk syreny, komunikat słowny („Uwaga! Uwaga! Uwaga! Odwołuję alarm…”) oraz usunięcie żółtego trójkąta.

Sposób ogłaszania i odwoływania alarmów

Ogłoszenie alarmu:

• sygnał akustyczny: modulowany dźwięk syreny w okresie trzech minut,
• w środkach masowego przekazu: powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Uwaga! Uwaga! Uwaga! Ogłaszam alarm (przyczyna, rodzaj alarmu itp.) …………… dla …………..,
• wizualny sygnał alarmowy: umieszczenie żółtego znaku w kształcie trójkąta.

Odwołanie alarmu:

• sygnał akustyczny: ciągły dźwięk syreny w okresie trzech minut,
• w środkach masowego przekazu: powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Uwaga! Uwaga! Uwaga! Odwołuję alarm (przyczyna, rodzaj alarmu itp.) …………… dla …………..,
• wizualny sygnał alarmowy: usunięcie żółtego znaku w kształcie trójkąta.

Komunikaty ostrzegawcze

Nowe przepisy podkreślają istotną rolę komunikatów ostrzegawczych. Są to informacje przekazywane mieszkańcom z wyprzedzeniem, jeszcze zanim zostanie uruchomiony właściwy alarm. Takie powiadomienia mogą być rozpowszechniane różnymi drogami, m.in.:

• za pośrednictwem ALERTU RCB, czyli wiadomości SMS wysyłanej bezpośrednio do osób znajdujących się na terenie zagrożonym,
• przez Regionalny System Ostrzegania (RSO), dostępny np. w aplikacjach mobilnych,
• przez radio, telewizję, internet lub operatora publicznej mobilnej sieci telekomunikacyjnej.

W każdym komunikacie znajdują się kluczowe dane: rodzaj zagrożenia, obszar, którego dotyczy, przewidywany czas wystąpienia niebezpieczeństwa oraz zalecenia, jak postępować. Dzięki temu mieszkańcy mogą wcześniej podjąć środki ostrożności, np. zabezpieczyć swój dobytek, unikać określonych miejsc czy przygotować się na ewentualną ewakuację.

Alarm ćwiczebny/treningowy

Odrębną kategorią jest alarm ćwiczebny, wykorzystywany w trakcie prób sprawności systemów alarmowych oraz w ramach ćwiczeń obrony cywilnej. Wówczas emitowany jest jednolity, trwający minutę dźwięk syreny. Zazwyczaj o takich testach wcześniej informują władze lokalne.

Co robić kiedy usłyszymy alarm

Jeżeli usłyszymy dźwięk syreny alarmowej należy włączyć radio lub telewizor na lokalną stację, słuchać komunikatów o zagrożeniu i postępować zgodnie z poleceniami. Należy sprawdzić miejsca pobytu domowników i osób z najbliższego otoczenia, poinformować ich o niebezpieczeństwie. Gdy jest się poza domem, należy skontaktować się z najbliższymi, informując ich o sytuacji, miejscu swego pobytu oraz o sposobie dalszego kontaktowania się. Nie należy wpadać w panikę, należy dawać przykład rozumnych zachowań.

Poniżej zamieszczamy grafiki Rządowego Centrum Bezpieczeństwa.